23 Eki 2018

Devrim Arabaları

Yönetmen: Tolga Örnek
Senaryo: Tolga Örnek, Murat Dişli
Oyuncular: Taner Birsel, Ali Düşenkalkar, Halit Ergenç, Sait Genay, Altan Gördüm, Vahide Gördüm, Seçil Mutlu, Serhat Tutumluer, Onur Ünsal, Uğur Polat,  Selçuk Yöntem, Cengiz Bozkurt, Levent Can, Altan Erkekli, Haluk Bilginer
Yapımcı: Türker Korkmaz
Görüntü Yönetmeni: Hasan Gergin
Müzik: Demir Demirkan
Yapım: 2008, Türkiye 

Siz, hiç, bir umuda gün saydınız mı? İmkansıza varmak isterken vakit hem çabuk geçmesin, hem de kanatlanıp uçsun istediniz mi? Siz, hiç, bir şeye inandınız mı?

Sene 1961. Kendi boyunu ölçmeye çalışan ülke, Türkiye, bir Otomotiv Kongresi’nde yerli üretim bir otomobil yapma kararı alır. Karar dediğimiz, dönemin Cumhurbaşkanı Cemal Gürsel’in verdiği emir... Bu yapım işi TCDD işletmesine verilir, ancak maddi imkansızlıkların, inançsızlıkların yanında bir başka sorun daha vardır: Süre. Cemal Gürsel otomobilin 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı’na yetişmesini ister. İşte Devrim’in hikayesi böyle başlar.

130 günlük bir maceradır yaşanan, ama bir ömür boyu hayatlarının mihenk taşı olarak – buruk da olsa – gururla içlerinde taşıyacakları bir 130 gündür bu, Devrim’i yapan o mühendisler için. Eskişehir’de Cer atölyesinde hayatların birbirine perçinlendiği bir yolculuk olur bu 130 gün. Umutsuzların, kötümserlerin, telaşlıların, küskünlerin, romantiklerin, görmüş geçirmişlerin, çiçeği burnunda hayallerinin peşinde koşanların... Hepsinin birleştiği yerdir Devrim. Geceyi gündüze katıp, zamanı koşarken; her zaman kalplerinde taşıyacakları anıları biriktirirler, hayatı öğrenirler; yanılmayı, direnmeyi, yılmamayı, çaresizliği...

Ellerinde araba yapmak için ne bir makine, tesisat ne de yeterli para, eğitim, zaman vardır. Bir umutları, bir inançları, bir de içlerinde o “olana bitene kafa tutan” inatçı çocuklar... Bu imkansızlıkların yanında bir de “çar çur edilen paranın” müsebbibi görülmeleri, inançlarında yalnızlıkları işleri iyice zorlaştıracaktır. Ama bu insanlar, pes etmeyecek ve Devrim’i yaratacaklardır hiç yoktan.

Oyuncuların her biri – incelikle – bir kesimini yansıtıyor toplumun. Genci, yaşlısı, mükemmeliyetçisi, kötümseri, okumuşu, alaylısı, kibarı, kaba – sabası, idealisti, umudunu tüketmişi... O zamanları hiç yaşamadım elbet ama tahminim, zamanın soluğunu oldukça iyi verdiği bize. O işçi tulumları, takım elbiseler, kravatlar, şapkalar, sigaralar, sokaklar, dükkanlar... Hepsi o zamana inandırıyor insanı, 1960’ların Türkiye’sinde bir atölyede yaşıyorsunuz o yüz onbeş dakikayı...

Sene 2008. bir zamanların “toplu iğne bile üretemeyen” Türkiye’si çok yol aldı. Şimdi ürettiği pek çok şey var bu ülkenin; ama hala üretemediği umut, inanç. Gökyüzünün mavi olduğuna, iki kere ikinin dört ettiğine inanıyor da; hala, hala kendine inanmıyor. – Belki de inanmak istemiyor, ta o zamanlardaki gibi. Ya da sırf o kendine has cevvalliğinden, küreselleşme, dünyaya açılma ile kendini geliştirme, kendine inanma, önce kendine güvenip yaratamaya üretmeye çalışmanın arasındaki o ince çizgiyi, o paha biçilmezliği gereğince değerlendiremiyor. Neticede jiletten jete her şeyi üretse de, kendine inanmayı, güvenmeyi, birbirine destek olup önüne açmayı çoğu zaman pek beceremiyor hala.

Ekran kararıyor, müzik duyuluyor yeniden, oyuncuların, yönetmenin, ışıkçının, çizerlerin, montaj yapanların, makyözlerin... isimleri akıyor perdede. Ayağa kalkarken koltuklarımızdan, hepimizin aklından inandıklarımız, hayal kırıklıklarımız geçiyor belki. Sonra filme damgasını vuran o sözler: “Ya yaparsak?”


Siz, hiç, bir umuda gün saydınız mı? İmkansıza varmak isterken vakit hem çabuk geçmesin, hem de kanatlanıp uçsun istediniz mi? Siz hiç her şeyin değişeceğini, emeklerinize değeceğini düşleyip, sonunu bilmediğiniz bir yola girdiniz mi? Siz, hiç, bir şeye inandınız mı?

* Kasım 2008 HKMO İstanbul Bülten'inde yayımlanmıştır.

Hiç yorum yok: